1. Giám sát, hướng dẫn các Tự viện, Tăng Ni tuân thủ Giới luật, chấp hành Hiến chương Giáo hội, các Quy chế của Giáo hội và Quy chế Ban Tăng sự Trung ương. Y cứ Giới luật, Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, các quy định của Giáo hội và Pháp luật Nhà nước để giám sát, hộ trì việc tu học, hành đạo, sinh hoạt của Tăng Ni và hoạt động Phật sự của Tự viện.
2. Tham mưu, đề xuất trực tiếp với Ban Thường trực và Lãnh đạo Giáo hội cùng cấp nghiên cứu và có ý kiến chỉ đạo giải quyết các công tác Phật sự, giải quyết vụ việc có liên quan đến lĩnh vực Tăng sự; Đề xuất các dự án, chương trình hoạt động thuộc phạm vi hoạt động của Ban Tăng sự, trình Ban Thường trực và Lãnh đạo Giáo hội cùng cấp phê duyệt, triển khai thực hiện.
3. Trực tiếp tham mưu cho Ban Thường trực và Lãnh đạo Giáo hội cùng cấp trong việc giám sát, đôn đốc, kiểm tra hoạt động Phật sự; ban hành cơ chế làm việc để đảm bảo cho những quy định của Giới luật, Hiến chương Giáo hội, Quy chế Ban Tăng sự Trung ương được chấp hành nghiêm chỉnh.
4. Thống nhất sự lãnh đạo và quản lý các Chùa, Tổ đình, Tịnh xá, Thiền viện, Tu viện, Tịnh viện, Tịnh thất, Niệm Phật đường (gọi chung là Tự viện, cơ sở tôn giáo trực thuộc) và Tăng Ni GHPGVN trong và ngoài nước theo quy định của Hiến chương Giáo hội, Quy chế Ban Tăng sự Trung ương và pháp luật Nhà nước.
5. Phối hợp với các Ban chuyên môn trong hệ thống GHPGVN để thực hiện chức năng, nhiệm vụ được Giáo hội giao phó trong việc truyền bá Chính pháp, chấn chỉnh việc sinh hoạt, tu học, hành đạo, hoạt động tôn giáo của Tự viện và Tăng Ni.
6. Phối hợp với các Ban chuyên môn trong hệ thống Giáo hội để xây dựng, phát triển bền vững Giáo hội Phật giáo Việt Nam; chăm lo và bảo vệ lợi ích chính đáng của các Tự viện, Tăng Ni theo Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam (sửa đổi lần thứ VII) và pháp luật Nhà nước.
7. Chỉ đạo Trụ trì, Ban Quản trị Tự viện, Tăng Ni trong sinh hoạt, tu học, hành đạo luôn kính ngưỡng, phụng hành Giáo pháp, Giới luật Phật chế, tuân thủ Hiến chương Giáo hội và pháp luật nước Nhà nước.

Chương II

TỔ CHỨC - NHÂN SỰ

1. Ban Tăng sự Trung ương có số lượng thành viên theo Quy chế của Ban Thường trực Hội đồng Trị sự, gồm có các chức danh:

• Trưởng ban
• 02 Phó Trưởng ban Thường trực
• Các Phó Trưởng ban  chuyên trách
• 01 Chánh Thư ký
• Các Phó Thư ký (Phân công 02 Phó Thư ký phụ trách Chánh Văn phòng Ban Tăng sự TƯ tại phía Bắc và phía Nam)
• 01 Thủ quỹ
• 01 Ủy viên Thường trực phụ trách Ni giới
• Các Ủy viên Thường trực
• Các Ủy viên.

2. Trưởng Ban Tăng sự Trung ương do Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc suy cử. Hội đồng Trị sự chuẩn y thành phần nhân sự Ban Tăng sự Trung ương theo quy định theo Quy chế này.

3. Vì tính chất đặc thù, tôn trọng và duy trì các truyền thống, pháp môn và phương tiện tu hành của các thành viên sáng lập GHPGVN, Ban Tăng sự Trung ương có các Phân ban như sau:

• Phân ban Kiểm tăng (khu vực phía Bắc, khu vực phía Nam);
• Phân ban Phật giáo Nam tông Khmer;
• Phân ban Phật giáo Nam tông Kinh;
• Phân ban Phật giáo Khất sĩ;
• Phân ban Phật giáo người Hoa;
• Phân ban Tuyên dương và Kỷ luật;
• Phân ban số hóa;
• Phân ban Ni giới.   

4. Các Phân ban có số lượng không quá 37 thành viên. Tùy từng nhiệm vụ cụ thể, Ban Thường trực HĐTS sẽ quyết định tăng số lượng thành viên theo nhu cầu của Phân ban.
5. Phân ban Ni giới Trung ương hoạt động theo Quy chế Ban Tăng sự Trung ương, Quy chế của Phân ban Ni giới Trung ương được Ban Thường trực Hội đồng Trị sự GHPGVN phê chuẩn.
6. Tùy theo nhu cầu công việc, Ban Tăng sự Trung ương sẽ trình Ban Thường trực HĐTS thành lập thêm các Phân ban.

1. Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là Ban Trị sự tỉnh) được thành lập Ban Tăng sự tỉnh, có số lượng không quá 31 thành viên, gồm các chức danh như sau:

• Trưởng ban
• 01 Phó Trưởng ban Thường trực
• Các Phó Trưởng ban chuyên trách
• 01 Chánh Thư ký
• 02 Phó Thư ký (có 01 Phó Thư ký phụ trách Chánh Văn phòng)
• 01 Thủ quỹ
• 01 Ủy viên Thường trực phụ trách Ni giới
• Các Ủy viên Thường trực
• Các Ủy viên.

Chương III

NHIỆM VỤ - QUYỀN HẠN

1. Tổng hợp tình hình Tự viện, Tăng Ni GHPGVN ở trong và ngoài nước; lập các dự án, chương trình hoạt động, kế hoạch thực hiện những chủ trương, công tác Phật sự thuộc lĩnh vực Tăng sự.
2. Thường xuyên đôn đốc Ban Tăng sự tỉnh triển khai thực hiện các Nghị quyết, chương trình hoạt động của Giáo hội.
3. Lập danh bạ Tự viện, Tăng Ni và chịu trách nhiệm quản lý, điều hành các hoạt động, sinh hoạt, tu học, hoạt động tôn giáo của Tự viện, Tăng Ni theo Giới luật, Hiến chương Giáo hội, Quy chế Ban Tăng sự Trung ương và Pháp luật Nhà nước.
4. Lập hồ sơ cấp giấy Chứng điệp Thụ giới, Chứng điệp An cư, Chứng nhận Tăng Ni, Chứng nhận Tu sĩ Phật giáo Nam tông Khmer, Chứng nhận Tu nữ Phật giáo Nam tông; lập hồ sơ Tăng Ni hoàn tục.
5. Lập hồ sơ Tăng Ni được tấn phong Giáo phẩm, Tuyên dương công đức trình Hội nghị Ban Thường trực Hội đồng Trị sự, hoặc Hội nghị thường niên Hội đồng Trị sự xét duyệt, trình Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc thông qua.
6. Thủ tục tấn phong Giáo phẩm chính thức được thực hiện tại Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc, hoặc Hội nghị thường niên Hội đồng Trị sự được Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh phê chuẩn, Đức Pháp chủ GHPGVN ban hành Giáo chỉ tấn phong Giáo phẩm.
7. Phối hợp với 02 Văn phòng Trung ương Giáo hội tổ chức triển khai, thực hiện các công tác Tăng sự có liên quan, sau khi được Ban Thường trực Hội đồng Trị sự GHPGVN thông qua.

1. Trưởng ban, Phó Trưởng ban Thường trực, Trưởng Phân ban Ni giới trực thuộc Ban Tăng sự Trung ương là thành viên Ban Thường trực Hội đồng Trị sự; thừa ủy nhiệm Ban Thường trực Hội đồng Trị sự GHPGVN xem xét giải quyết và ký các văn bản có liên quan công tác Tăng sự.
2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện theo Quy chế Ban Thường trực Hội đồng Trị sự và Quy chế này.

1. Đề xuất dự án, kế hoạch về Tăng sự trình Ban Thường trực Ban Trị sự cùng cấp quyết định. Tổ chức, triển khai thực hiện các công tác Phật sự thuộc phạm vi chuyên môn do Trung ương Giáo hội chủ trương, chỉ đạo hoặc do yêu cầu thực tế của địa phương.
2. Tổng hợp tình hình Tự viện, Tăng Ni của địa phương, báo cáo với Ban Thường trực Ban Trị sự cùng cấp và Ban Tăng sự Trung ương.
3. Lập danh bạ và quản lý Tự viện, Tăng Ni tại địa phương.
4. Tham mưu cho Ban Thường trực Ban Trị sự tỉnh giải quyết những vấn đề liên quan đến Tự viện, Tăng Ni.
5. Tham mưu cho Ban Thường trực Ban Trị sự tỉnh lập quy hoạch xây dựng, phát triển Tự viện mới tại địa phương theo chủ trương của Ban Trị sự tỉnh, quy định của pháp luật Nhà nước.
6. Lập hồ sơ Tăng Ni hội đủ điều kiện tấn phong Giáo phẩm theo quy định của điều 68 – 69 chương X Hiến chương GHPGVN (sửa đổi lần thứ VII), báo cáo Ban Thường trực Ban Trị sự tỉnh thẩm tường, đệ trình Ban Thường trực Hội đồng Trị sự, Ban Tăng sự Trung ương phê chuẩn tại Hội nghị Ban Thường trực Hội đồng Trị sự, hoặc Hội nghị thường niên Hội đồng Trị sự.
7. Tăng Ni được khen thưởng, kỷ luật theo điều 80 – 82 chương XIII Hiến chương GHPGVN (sửa đổi lần thứ VII) và Quy chế này.

1. Trưởng Ban Tăng sự, Trưởng Phân ban Ni giới là thành viên Ban Thường trực Ban Trị sự tỉnh; thừa ủy nhiệm Ban Thường trực Ban Trị sự tỉnh xem xét giải quyết và ký các văn bản có liên quan đến công tác Tăng sự.
2. Phân ban Tăng sự Nam tông lập thủ tục trình Hòa thượng Trưởng ban hoặc Phó Trưởng ban phụ trách Phật giáo Nam tông cấp tỉnh ký giấy Chứng nhận Tu sĩ và Tu nữ Phật giáo Nam tông. Đối với các thành viên lớn tuổi của hệ phái, tu lâu hoặc phát nguyện tu trọn đời thì trình Hòa thượng Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự phụ trách Phật giáo Nam tông ấn ký.

1. Tự viện là cơ sở tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc GHPGVN theo điều 50, điều 51 chương VIII Hiến chương GHPGVN (sửa đổi lần thứ VII).
2. Các quyền về tài sản của Tự viện thực hiện theo điều 77, 78, 79 chương XII Hiến chương GHPGVN (sửa đổi lần thứ VII).

1. Các Tự viện được xây dựng trước ngày 07.11.1981 (ngày Đại hội thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam) là tổ chức trực thuộc, cơ sở tôn giáo hợp pháp của GHPGVN và được bảo hộ của pháp luật.
2. Những Tự viện do tổ chức Giáo hội, tổ chức Hội, Hệ phái xây dựng trước ngày 07.11.1981 thuộc quyền quản lý, điều hành trực tiếp của các cấp Giáo hội Phật giáo Việt Nam từ Trung ương đến địa phương, có sự lưu tâm đến đặc thù, truyền thống của từng Sơn môn, Hệ phái trong hệ thống Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
3. Tự viện đã, đang hoạt động tôn giáo theo truyền thống của Sơn môn, Hệ phái đều do Sơn môn, Hệ phái trực tiếp quản lý, điều hành. Tất cả các hoạt động Phật sự của Tự viện đều đặt dưới sự thống nhất quản lý về mặt tổ chức của GHPGVN các cấp từ Trung ương đến địa phương.
4. Những Tự viện được xây dựng sau ngày 07.11.1981 cho đến nay, chưa đăng ký danh bạ Tự viện thì phải lập các thủ tục đăng ký danh bạ Tự viện theo quy định của Quy chế này và pháp luật Nhà nước.

1.       Các Tự viện theo điều 71 chương XI Hiến chương GHPGVN (sửa đổi lần thứ VII) đều có địa vị pháp lý như nhau trong các hoạt động Phật sự, sinh hoạt tôn giáo.
2. Quyền chuyển đổi tên gọi từ Chùa sang tên gọi Tổ đình được quy định:

3. Chuyển đổi tên gọi từ Tịnh thất sang tên gọi Chùa, Tịnh xá:

4. Các Tự viện có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ các quy định của Hiến chương Giáo hội, Quy chế Ban Tăng sự Trung ương và pháp luật Nhà nước.